Działania wojskowe Kazimierza Pułaskiego w Polsce

Kazimierz Pułaski w Polsce29 lutego 1768 r. w klasztorze Karmelitów, w miejscowości Bar na Podolu, polska szlachta spisała akt konfederacji, zwanej od miejsca powołania „konfederacją barską”. Był to związek zbrojny powołany w celu obrony praw i niepodległości Rzeczypospolitej oraz wiary katolickiej, był odpowiedzią na coraz bardziej konfrontacyjną ingerencję w wewnętrzne sprawy Polski. Obok Michała Krasińskiego, brata biskupa kamienieckiego Adama, przywódcą ruchu oraz jego aktywnym działaczem był Józef Pułaski, ojciec Kazimierza. Pełnił funkcję marszałka związku wojskowego i regimentarza generalnego konfederacji.

Kazimierz Pułaski wraz z braćmi Franciszkiem i Antonim, skupili wokół siebie szlachtę, zaczęli organizować chorągwie i pułki konfederackie zdolne do prowadzenia wojny. Rozpoczęła się trwająca blisko 5 lat wojna polsko-rosyjska. Toczono ją na obszarze całej Rzeczypospolitej, od ziem dzisiejszej Ukrainy, Białorusi i Litwy, przez Małopolskę, Wielkopolskę, Mazowsze i Pomorze. Kazimierz Pułaski już 20 kwietnia 1768 r. rozbił wojska rosyjskie pod miejscowością Pohorełe, przez 2 tygodnie bronił Berdyczowa. Na wiosnę 1769 roku bronił Okopów Świętej Trójcy nad Dniestrem, zaś do czasu objęcia funkcji marszałka konfederacji łomżyńskiej, w sierpniu 1769 r., jego oddziały odniosły szereg zwycięstw nad wojskami rosyjskimi pod Kukiełkami, Słonimem, Myszą, Dworcem i Nołczadzią. Największą sławę przyniosła mu heroiczna i zakończona sukcesem, obrona Jasnej Góry z lat 1770/71, przed nacierającymi wojskami rosyjskimi pod wodzą gen. Iwana Drewicza.

3 listopada 1771 r. w Warszawie miało miejsce słynne porwanie króla Stanisława Augusta. Po uwolnieniu król oskarżył konfederatów, w tym bezpodstawnie samego Pułaskiego, o królobójstwo. Wobec tych oskarżeń Kazimierz zmuszony był emigrować z Polski. 31 maja 1772 r. opuścił Jasną Górę.

Działania wojskowe Kazimierza Pułaskiego w USA

Pulaski USAZanim Pułaski rozpoczął wojskową karierę w armii Jerzego Waszyngtona - kilka lat tułał się po Europie, przebywał w Niemczech, Turcji, Francji. Na dłużej osiadł w Paryżu, gdzie poznał Benjamina Franklina – przedstawiciela Kongresu Amerykańskiego. Otrzymał od niego list polecający do Jerzego Waszyngtona, głównodowodzącego amerykańskimi siłami walczącymi przeciwko armii brytyjskiej. W liście Franklin napisał: „Hrabia Pułaski z Polski, oficer słynny w całej Europie z odwagi i postępowania swego podczas obrony wolności kraju, przeciwko tęgim potęgom: Rosji, Austrii i Prus, może przydać się w naszej służbie.

23 lipca 1777 r. dopłynął Pułaski do Ameryki, do portu w Bostonie. Już w lipcu 1777 r., działając z Jerzym Waszyngtonem, przystąpił do organizowania powstańczej kawalerii. W wielu potyczkach i bitwach organizował śmiałe natarcia i z sukcesem przygotowywał obrony. Doświadczenie zdobyte podczas walk konfederackich w Polsce było bardzo pomocne. Pułaski walczył m.in. pod Germantown ( 3 X 1777) i Haddonfield (III 1778), zaś w bitwie pod Brandywine wsławił się odważną szarżą, która zapobiegła klęsce powstańczej kawalerii i uratowała życie przyszłemu amerykańskiemu prezydentowi Jerzemu Waszyngtonowi. Zaraz po tym, został mianowany dowódcą amerykańskich lekkich dragonów w randze generała brygady.

W 1778 r. generał Kazimierz Pułaski stworzył sławny Legion Kawalerii, którym dowodził m.in. zaciekle broniąc miasta Charleston. Za odważną walkę w Ameryce przyszło mu jednak zapłacić cenę najwyższą. 9 października 1779 r. został śmiertelnie ranny w bitwie pod Savannah, w stanie Georgia, za kilka dni zmarł. Do dziś dokładne okoliczności jego pochówku nie są wyjaśnione. Symboliczny pogrzeb urządzono Pułaskiemu 21 października 1779 r. w Charleston. Oficerowie amerykańscy i francuscy nieśli jego gwiaździsty sztandar. Za nimi prowadzono karego rumaka z pełnym rynsztunkiem i mundurem Pułaskiego.

Jerzy Waszyngton otrzymał szablę Kazimierza Pułaskiego, a w rozkazie z 17 listopada 1779 r. napisał: „Na hasło: Pułaski, ma być odzew Polska.

Duis cursus vulputate lacus, consectetur tincidunt lectus pharetra a. Sed sed efficitur dui, at vulputate lectus. Integer sed nisl nisi. Duis elementum turpis ante, ut lobortis quam dignissim quis. Vestibulum consequat enim dui, eu fermentum erat tempus ac. Aenean ultricies vel justo sed elementum. Fusce interdum quam in ligula venenatis bibendum. Praesent massa lectus, congue quis turpis sit amet, pharetra lobortis tellus. Sed ac malesuada mauris, ac bibendum dui. Vivamus ut augue ac massa consectetur consequat. Integer nec felis a massa convallis sollicitudin vel quis augue. Nunc facilisis in ante eu porta.

Nam eu ex ut augue suscipit aliquam. Donec eget congue neque, ac elementum nibh. Nullam nec nulla imperdiet, viverra dui nec, fringilla dui. Nulla vulputate ipsum magna, vitae sagittis ligula porta ac. Aliquam erat volutpat. Mauris posuere faucibus lacus, vel rhoncus orci finibus dapibus. Nam interdum tortor egestas metus elementum gravida.

Nam ultricies felis justo, at feugiat sapien ultrices congue. Etiam cursus odio vitae ipsum sagittis, at dignissim est fermentum. Pellentesque elementum purus urna, vitae ullamcorper nunc feugiat quis. Donec euismod molestie faucibus. Etiam in imperdiet ex. Nulla mi leo, consectetur at congue sit amet, cursus eget mauris. Aenean pulvinar metus euismod risus posuere, vel porttitor ante lacinia. Aenean arcu est, efficitur nec fringilla at, dignissim a arcu.

Kazimierz Pułaski (1745-1779)

pulaski patron glownePostać bohatera „dwóch Narodów” kojarzona jest z istotnymi, zarówno dla historii Polski jak i Stanów Zjednoczonych AP wydarzeniami II poł. XVIII wieku, które zaważyły na dalszych losach narodów: polskiego i amerykańskiego. Należy przywołać tu konfederację barską (1768–1772), nazywaną już dziś przez wielu historyków pierwszym polskim powstaniem narodowym oraz rewolucję amerykańską z lat 1775–1783, zwaną wojną o niepodległość.

Kazimierz Pułaski urodził się  4 lub 6 marca 1745 r. w Warszawie, w domu Józefa Pułaskiego – starosty wareckiego i Marianny z Zielińskich Pułaskiej. Dzieciństwo spędził w Winiarach pod Warką. Tu pobierał pierwsze nauki w miejscowej szkółce parafialnej. Potem kształcił się w Teatyńskim Collegium Nobilium w Warszawie. W latach 1762–63 młody Kazimierz przebywał w służbie w Mitawie na dworze Karola Krystiana Wettyna, księcia Kurlandii, syna króla polskiego Augusta III. Był to okres niezwykle ważny w jego życiu, który znacząco wpłynął na postawy polityczne przyszłego konfederata barskiego. Kurlandia, jako księstwo lenne Rzeczypospolitej było w tym czasie obszarem zainteresowania Katarzyny II, carycy Rosji, stając się miejscem siłowej konfrontacji między Polską a Rosją. Pułaski przekonał się o tym osobiście będąc świadkiem oblężenia przez wojska rosyjskie Mittawy w lutym 1763 r. w jego efekcie, upokorzenia i wypędzenia księcia Karola. Można powiedzieć, że przekonał się wówczas o sile i rzeczywistych zamiarach Rosji wobec Polski.

W odpowiedzi na coraz bardziej konfrontacyjną postawę władz rosyjskich wobec Rzeczypospolitej oraz zagrożenie ingerencją w jej wewnętrzne sprawy, 29 lutego 1768 r. w klasztorze Karmelitów w Barze na Podolu spisany został i zaprzysiężony akt konfederacji, zwanej od miejsca powołania „konfederacją barską”. Był to związek zbrojny polskiej szlachty zawiązany w celu obrony praw i niepodległości Rzeczypospolitej i wiary katolickiej. Obok Michała Krasińskiego, brata biskupa kamienieckiego Adama, przywódcą ruchu oraz jego aktywnym działaczem był Józef Pułaski, ojciec Kazimierza, pełniący funkcję marszałka związku wojskowego i regimentarza generalnego konfederacji.

Kazimierz wraz z braćmi Franciszkiem i Antonim, skupiwszy wokół siebie szlachtę, zaczęli organizować chorągwie i pułki konfederackie zdolne do prowadzenia wojny. Rozpoczęła się trwająca blisko 5 lat wojna polsko-rosyjska. Toczono ją na obszarze całej Rzeczypospolitej, od ziem dzisiejszej Ukrainy, Białorusi i Litwy, przez Małopolskę, Wielkopolskę, Mazowsze i Pomorze. Kazimierz Pułaski od samego początku objawił wybitny talent wojskowy. Już 20 kwietnia 1768 r. rozbił wojska rosyjskie pod miejscowością Pohorełe, przez 2 tygodnie bronił Berdyczowa. Na wiosnę 1769 roku bronił Okopów Świętej Trójcy nad Dniestrem, zaś do czasu objęcia funkcji marszałka konfederacji łomżyńskiej, w sierpniu 1769 r., jego oddziały odniosły szereg zwycięstw nad wojskami rosyjskimi pod Kukiełkami, Słonimem, Myszą, Dworcem i Nołczadzią. Największą sławę przyniosła mu heroiczna i zakończona sukcesem, obrona Jasnej Góry z lat 1770/71 przed nacierającymi wojskami rosyjskimi pod wodzą gen. Iwana Drewicza.

3 listopada 1771 r. miało miejsce słynne porwanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po uwolnieniu król oskarżył konfederatów, w tym bezpodstawnie samego Pułaskiego, o królobójstwo. Wobec tych oskarżeń Pułaski został zmuszony udać się na emigrację. Tak rozpoczął się nowy okres w jego życiu. Kilka lat tułał się po Europie, przebywał w Niemczech, Turcji, Francji. Ostatecznie na dłużej osiadł w Paryżu, gdzie poznał Benjamina Franklina – przedstawiciela Kongresu Amerykańskiego. Otrzymał od niego list polecający do Jerzego Waszyngtona, głównodowodzącego amerykańskimi siłami powstańczymi walczącymi przeciwko armii brytyjskiej na kontynencie amerykańskim. W liście Franklin napisał: “Hrabia Pułaski z Polski, oficer słynny w całej Europie z odwagi i postępowania swego podczas obrony wolności kraju, przeciwko tęgim potęgom: Rosji, Austrii i Prus, może przydać się w naszej służbie.

Po przybyciu do Ameryki, w lipcu 1777 roku, działając z Jerzym Waszyngtonem, niezwłocznie przystąpił do organizowania powstańczej kawalerii. Walczył m.in. pod Germantown i Haddonfield, zaś w bitwie pod Brandywine wsławił się odważną szarżą, która zapobiegła klęsce powstańczej kawalerii i uratowała życie przyszłemu amerykańskiemu prezydentowi Jerzemu Waszyngtonowi. Zaraz po tym, Pułaski został mianowany dowódcą amerykańskich lekkich dragonów w randze generała brygady. W 1778 r. stworzył Pułaski sławny Legion Kawalerii, którym dowodził m.in. zaciekle broniąc miasta Charleston.

Za odważną walkę w Ameryce przyszło mu jednak zapłacić cenę najwyższą. 9 października 1779 r. został śmiertelnie ranny w bitwie pod Savannah, w stanie Georgia, za kilka dni zmarł. Jerzy Waszyngton otrzymał szablę Kazimierza Pułaskiego, a w rozkazie z 17 listopada 1779 r. napisał:„Na hasło: Pułaski, ma być odzew Polska.”

Dziś nazywany jest „Ojcem kawalerii amerykańskiej”. Doczekał się w Stanach Zjednoczonych wielu pomników. Czczono w nim szermierza idei republikańskiej, wypisanej na sztandarze jego legionu: Nikt inny nie panuje (prócz Boga), cnota tem silniejsza gdy zjednoczona. Ceniono w nim zalety duszy: „Był stały, trzeźwy, pilny, nieustraszony”. „Był szlachetny w obejściu, ujmującego serca” – pisano. Jego nazwiskiem nazwano miasteczka, ulice, hrabstwa, szkoły, stowarzyszenia i organizacje w USA.

11 października – dzień śmierci Kazimierza Pułaskiego od 1929 r. obchodzony jest w USA jako Pulaski Day. W 2009 roku na I Sesji 110 Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki Izba Reprezentantów i Senat nadały Kazimierzowi Pułaskiemu pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela USA. Rezolucję podpisał prezydent Barack Obama.

W Polce również uczczono Pułaskiego na wiele sposobów. Patronuje okrętowi Marynarki Wojennej RP ORP „Gen K. Pułaski”, uczelni wyższej – Uniwersytetowi Technologiczno-Humanistycznemu w Radomiu, wielu szkołom i organizacjom. Warka także uhonorowała Kazimierza Pułaskiego. Nazwano jego imieniem ulicę i osiedle na Winiarach, nadano jego imię jednej ze szkół, istnieją tu organizacje jego imienia. Żywym pomnikiem Kazimierza Pułaskiego, ciągle stojącym na straży pamięci o swoim Patronie, jest Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego.

Jakie dane zbieramy?

Podczas wizyty na stronie automatycznie zbierane są dane dotyczące odwiedzin. Znamy datę i czas nadejścia zapytania, adres IP, informacje o przeglądarce, protokole wykorzystywanym do komunikacji oraz błędach, które wystąpiły.

Korzystamy również z dodatkowych narzędzi do analizy zachowań użytkowników.

W jaki sposób wykorzystujemy dane?

Dane zebrane podczas wizyty są wykorzystywane do celów związanych z administrowaniem strony. Informacje uzyskane z narzędzi do analizy zachowań użytkowników dają nam wiedzę o tym w jakim kierunku się rozwijać.

Wykorzystanie ciasteczek
Podczas wizyty na stronie serwer zapisuje na dysku użytkownika krótkie pliki tekstowe zwane ciasteczkami. Ciasteczka nie zawierają danych osobowych oraz nie ingerują w działanie komputera. Służą do identyfikacji przeglądarki i są wymagane do korzystania z niektórych funkcji dostępnych na stronie.

Jak wyłączyć ciasteczka?

W przypadku naruszenia prawa lub kontroli Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych dane mogą zostać udostępnione osobom do tego uprawnionym. W przypadku zmiany obowiązującej polityki prywatności do powyższego zapisu zostaną wprowadzone odpowiednie poprawki.

zbiory muzeumZgromadzone zbiory Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego to kolekcja własna, eksponaty przekazane po Muzeum Regionalnym PTTK oraz dary osób prywatnych, organizacji polonijnych i Polaków mieszkających w USA.

Muzeum gromadzi zabytki i pamiątki związane z postacią Kazimierza Pułaskiego oraz innych wielkich Polaków, którzy emigrowali do USA; eksponaty związane z epoką stanisławowską (XVIII w.); elementy wystroju wnętrza dworów i pałaców w dobie XVIII i XIX w. Przez lata zgromadzono tu zestawy mebli, kolekcję zegarów, zespół tkanin polskich oraz wschodnich, malarstwo portretowe i batalistyczne, grafiki, mapy polskie i amerykańskie, starodruki, porcelanę, srebra i broń. Na uwagę zasługuje kolekcja portretów Kazimierza Pułaskiego czy Tadeusza Kościuszki, a także bardzo interesujący zbiór map amerykańskich.

Od początku swojej działalności muzeum kolekcjonuje zabytki i pamiątki związane z historią Warki i regionu.

muzeum jego misjaWiniary, usytuowane w północno-wschodniej części Warki, na nadpilickiej skarpie, pachną winem i historią. To miejsce niezwykłe, które koniecznie musisz odwiedzić.

W otoczeniu starych drzew zabytkowego parku stoi biały klasycystyczny pałacyk. Jego historia sięga początków XVII wieku. Przez ponad trzysta lat dom ten zmieniał często właścicieli, tętnił życiem, był świadkiem historii i ludzkich przeżyć. Wraz ze zmianą kolejnych mieszkańców, ich upodobań i zwyczajów, zmieniał swój kształt architektoniczny i wystrój. Dziś, po wielkim remoncie, odzyskał dawny blask i ze staropolską gościnnością zaprasza każdego, kto zechce przekroczyć jego próg.

W 1967 roku otwarto tu Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, na cześć najbardziej znanego mieszkańca tego domu – Kazimierza Pułaskiego – polsko-amerykańskiego bohatera walk o niepodległość obu narodów. Poznasz tu nie tylko losy słynnego Kazimierza, ale także innych wielkich Polaków, którzy emigrowali do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. W Winiarach poczujesz atmosferę polskiego szlacheckiego domu, odpoczniesz obserwując dziewiczą przyrodę, posłuchasz szumu starych drzew i śpiewu ptaków. Swoisty genius loci przyciąga tu gości z Polski i zagranicy każdego dnia.

Misją Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce jest kultywowanie pamięci i ochrona materialnego dziedzictwa po polsko-amerykańskim bohaterze Kazimierzu Pułaskim, polskim wychodźstwie, szczególnie do USA oraz ochrona materialnego i duchowego dziedzictwa kulturowego ziemi grójeckiej i Warki; zaspokajanie potrzeb poznawczych i edukacyjnych społeczeństwa, w tym szczególnie budowanie postaw patriotycznych, budzenie poczucia więzi z innymi, z którymi wiąże nas wspólna historia.

cem001

Centrum Edukacyjno-Muzealne – to nowy obiekt muzeum, wybudowany w ramach realizacji projektu „Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w Warce” w latach 2012-2015, usytuowany w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się część zabudowań dawnego folwarku w Winiarach. Budynek składający się z dwóch części: usługowej dla publiczności i administracyjnej - stanowi zaplecze do prowadzenia działalności edukacyjnej i kulturalnej.

Projekt architektoniczny został wybrany w drodze otwartego konkursu, który wygrała pracownia architektoniczna Bulanda & Mucha Architekci z Warszawy. Koncepcja architektoniczna została opracowana z poszanowaniem tradycji miejsca oraz wykorzystaniem tradycyjnych materiałów takich jak cegła, drewno. Całość nie deprecjonuje istniejącego pałacu Pułaskich i wyraźnie wskazuje dominantę pałacu nad budynkiem pomocniczym – Centrum Edukacyjno-Muzealnym. Nowy obiekt poprzez swoje usytuowanie porządkuje przestrzeń parkową między nowym obiektem a historycznym.

Po wykonaniu generalnego remontu pałacu Pułaskich, w całości przeznaczono budynek zabytkowy do zwiedzania. Z pałacu została wyprowadzona administracja muzeum, magazyny zbiorów, zaplecze dla ogrodników parku. W Centrum Edukacyjno-Muzealnym zaprojektowano: salę konferencyjno-koncertową z zapleczem, salę wystaw czasowych z zapleczem, salę edukacyjną na spotkania z dziećmi i młodzieżą , szatnie, toalety, kawiarenkę dla turystów, bibliotekę podręczną, magazyny dla muzealiów, archiwa, część administracyjną muzeum, zaplecze dla ogrodników parku.

We wrześniu 2015 roku pracownicy muzeum rozpoczęli pracę w nowym budynku. Udostępnienie Centrum Edukacyjno-Muzealnego dla publiczności zaplanowano na maj 2016 roku.

 

Galeria zdjęć znajduje się na stronie internetowej pod adresem::
https://muzeumpulaski.pl/podstrony?start=70#sigProId21308b8859

 

Pałac w Winiarach


Pierwszy pałac stanął tu co najmniej na początku XVII w. Na jego miejscu ok. 1689 r. Stanisław Antoni Szczuka, podkanclerzy litewski, współpracownik króla Jana III Sobieskiego, wystawił kolejny według projektu Augustyna Wincentego Locci.

Pałac na Winiarach

W XVIII wieku Winiary należały do Józefa Pułaskiego (1704–1769), ojca Kazimierza, starosty wareckiego, adwokata, polityka i pierwszego marszałka wojsk konfederackich. Majątek często zmieniał właścicieli, a pałac kilkakrotnie przebudowywano. 23 lutego 1787 r. Winiary odwiedził król Stanisław August Poniatowski.

Od Pułaskich dobra przeszły na własność rodziny Walewskich, potem Brochowskich, Zaborowskich, Jordanów, Kurtzów, Prozorów, a następnie księcia Włodzimierza Czetwertyńskiego. W 1882 r. majątek nabył Andrzej Szczuka, prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W 1909 r., w drodze dziedziczenia po ojcu, Winiary otrzymał Józef Szczuka. Już w 1913 roku w dokumentach pojawia się akt darowizny bratu – Andrzejowi Szczuce. Ten sprzedał majątek Wojciechowi Hilaremu Rostworowskiemu. Ostatnim właścicielem Winiar, od grudnia 1921 r. był hrabia Wacław Godziemba Dąmbski (1888–1972), rolnik, właściciel browaru, kawalerzysta, przyjaciel artystów, naukowców i polityków. Wzorem swoich poprzedników uprawiał winorośl.

Za jego czasów w pałacu gościło wiele znanych osobistości świata kultury i polityki. Według wspomnień jego syna, Michała byli tu m.in. Józef Piłsud­ski, Ignacy Jan Paderewski, generał Lucjan Żeligowski, generał Bolesław Wie­niawa-Długoszewski, generał Stefan Rowecki-Grot. Przyjeżdżał do Winiar prof. Juliusz Harbut i Władysław Szafer. Kilkakrotnie wakacje spędzał tu Józef Mehoffer. W zbiorach Muzeum przechowywane są dwa portrety jego autor­stwa z 1935 r., wykonane węglem: „Portret Cecylii z Masłowiczów Dąmbskiej” i „Portret Wacława hr. Dąmbskiego” (własność rodziny Dąmbskich). Majątek odwiedzał również Antoni Uniechowski – malarz, ilustrator i scenograf.

Wacław Dąmbski był właścicielem Winiar do 1945 r. W wyniku realizacji dekretu o reformie rolnej, pałac wraz z folwarkiem i parkiem przeszedł na własność Skarbu Państwa. W pałacu zorganizowano pierwsze w Warce Samorządowe Gimnazjum wraz z internatem i mieszkaniami dla nauczycieli, a następnie także Liceum Ogólnokształcące. W 1951 r. otworzono tu także Muzeum Regionalne PTTK Powiatu Grójeckiego, prezentujące historię Warki i okolic. Inicjatorami tego przedsięwzięcia byli miejscowi nauczyciele działający w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, przede wszystkim: Wiktor Krawczyk i Aleksander Gajewski. W muzeum prezentowano pamiątki historyczne, archeologiczne i etnograficzne.

 

Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego

 

Pałac na WiniarachPierwsze inicjatywy powstania w Winiarach muzeum i nazwania go imieniem Kazimierza Pułaskiego sięgają jeszcze czasów przedwojennych. Pomysły rodziły się w gronie przyjaciół Wacława hr. Dąmbskiego. Władysław Szafer, botanik, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego i historyk dr Juliusz Stanisław Harbut – czynili pierwsze starania o uczynienie z Winiar miejsca – symbolu więzi polsko-amerykańskich.

Dużą rolę w tworzeniu podwalin Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego odegrali nauczyciele działający w PTTK. Zorganizowane przez nich muzeum regionalne odwiedzało coraz więcej turystów, także gości z USA. W marcu 1947 r., w związku z obchodami 200-lecia urodzin Kazimierza Pułaskiego, zorganizowano w pałacu uroczystą akademię z udziałem zastępcy ambasadora USA w Polsce, Geralda Keitha oraz przedstawicieli Polonii amerykańskiej. Był to kolejny i ważny impuls do utworzenia placówki specjalizującej się w eksponowaniu tematyki emigracyjnej.

18 stycznia 1961 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę o powołaniu Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. W latach 1962–66 przeprowadzono generalny remont budynku. Pałac w Winiarach przeznaczono w całości na muzeum. W styczniu 1967 r. oficjalnie zaczęło funkcjonować historyczno-biograficzne Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, poświęcone polsko-amerykańskiemu Bohaterowi, a także emigracji do Stanów Zjednoczonych AP.

Misją Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce jest kultywowanie pamięci i ochrona materialnego dziedzictwa po polsko-amerykańskim bohaterze Kazimierzu Pułaskim, polskim wychodźstwie, szczególnie do USA oraz ochrona materialnego i duchowego dziedzictwa kulturowego ziemi grójeckiej i Warki; zaspokajanie potrzeb poznawczych i edukacyjnych społeczeństwa, w tym szczególnie budowanie postaw patriotycznych, budzenie poczucia więzi z innymi, z którymi wiąże nas wspólna historia.

Nulla porttitor enim dapibus finibus malesuada. Pellentesque eleifend purus eu enim vulputate lacinia eu nec metus. Nam auctor velit vel ipsum vulputate, et finibus enim efficitur. Vestibulum non molestie massa. Vestibulum aliquam, diam non placerat luctus, nulla lacus facilisis dolor, sit amet pretium odio mi et felis. Aenean a ex pharetra, dictum massa vel, interdum lectus. Cras ut ligula consectetur nisl elementum finibus nec vel est. Nullam imperdiet augue vitae neque elementum, eu rutrum sem iaculis. Mauris a hendrerit nisi.

park   ogolne (2)

Krajobrazowy park w Winiarach został założony w II poł. XVIII w., przekształcony w XIX i XX w. To jeden z najbardziej urokliwych fragmentów Warki. Wyczuwa się tu swoisty genius loci. Niezwykłe jest jego położenie na skarpie, w zakolu starorzecza.

Ciekawa, a zarazem tajemnicza jest historia parku, pełna legend przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Niektóre drzewa pomnikowe pamiętają jeszcze czasy Pułaskiego. Dla mieszkańców Warki to miejsce wyjątkowe. Dla przybyszów – urzekające atmosferą, dziewiczą przyrodą i wieloma historiami. Tradycja miejscowa mówi, że park był ulubionym miejscem zabaw młodego Kazimierza Pułaskiego, a pod jedną z lip miał odpoczywać Tadeusz Kościuszko.

Śladami najstarszego założenia ogrodu wydają się być: droga od zachodu, równoległa do skarpy, biegnąca z Warki, wpadająca przed pałac oraz droga od północy, prowadząca z pól, prostopadła do osi budynku. Obsadzone niegdyś lipami i dębami drogi stanowiły główne aleje prowadzące do pałacu.

Drzewostan parku, poza krajowymi gatunkami takimi jak: lipa, dąb, wiąz, klon, jesion, kasztanowiec – posiadał okazy odmian drzew pozaeuropejskich. Jeszcze do połowy XX w. rosły tu np. katalpy czy platany. Do najpiękniejszych okazów należą cztery kilkusetletnie dęby o rozłożystych konarach, uznane za pomniki przyrody, a także ponad stuletnie lipy.

Na terenie parku górnego zachowały się ślady starych alei spacerowych, a także szczątki dawnych budowli m.in. romantycznej altany powstałej w XIX w. i fundamentów budynków folwarku. W 1999 

r. romantyczna kolumnada (fragment altany lub tzw. „ruina nawiązująca do antyku”) została odbudowana. W centralnym punkcie górnego parku znajduje się pomnik Kazimierza Pułaskiego, odsłonięty 13 października 1979 r. Autorem projektu pomnika jest warszawski rzeźbiarz Kazimierz Danilewicz. 

W części północnej parku górnego stoi drewniana Kapliczka na Trzecie Tysiąclecie przedstawiająca Chrystusa Frasobliwego, autorstwa rzeźbiarza Stefana Lisowskiego. Została wykonana w starym jesionie, którego zniszczyło uderzenie pioruna.

Miejscem często odwiedzanym przez mieszkańców Warki i turystów jest owiana legendami kapliczka Najświętszej Marii Panny, umieszczona w zboczu skarpy. Idąc po skarpie, sama ścieżka zaprowadzi Cię do rzeki, po drodze zobaczysz oznakowaną ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą. Dzięki niej poznasz florę i faunę Doliny Pilicy. Winiarski park to ptasia enklawa, stwierdzono tu występowanie 47 gatunków ptaków lęgowych.

Teren parku dolnego to starorzecze Pilicy przeszyte siecią kanałów wodnych. Gdzieniegdzie można tu dostrzec fragmenty dawnej winnicy. Cały park znajduje się na terenie ochronnym NATURA 2000. Obowiązują tu Dyrektywy Rady Europy tzw. „Siedliskowa” i „Ptasia”, które chronią dzikie siedliska przyrodnicze oraz wiele gatunków ptactwa.

W latach 2013-2014 park został poddany rewitalizacji.

 
WYTYCZNE dla odwiedzających zabytkowy park przy Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce obowiązujące w okresie zagrożenia COVID 19 - plik (PDF)

 Regulamin parku (pdf)

 

park z lotu ptakapark   ogolnepark   ogolne (3)sciezka edukacyjna (1)park   ogolne (1)