„Strony niniejszego Traktatu potwierdzają swą wiarę w cele i zasady Karty Narodów Zjednoczonych oraz pragnienie życia w pokoju ze wszystkimi narodami i wszystkimi rządami. Są zdecydowane ochraniać wolność, wspólne dziedzictwo i cywilizację swych narodów, oparte na zasadach demokracji, wolności jednostki i rządów prawa. Dążą do umacniania stabilizacji i dobrobytu na obszarze północnoatlantyckim. Są zdecydowane połączyć swe wysiłki w celu zbiorowej obrony oraz zachowania pokoju i bezpieczeństwa”
Preambuła Traktatu Północnoatlantyckiego
25 lat temu, 12 marca 1999 roku w Independence w stanie Missouri, gdzie 50 lat wcześniej ogłoszono powstanie NATO, ministrowie spraw zagranicznych Polski, Czech i Węgier przekazali sekretarz stanu Madeleine Albright tzw. instrumenty ratyfikacyjne. Tym samym Polska oficjalnie przystąpiła do NATO (North Atlantic Treaty Organization). Obecność w Sojuszu stała się fundamentem bezpieczeństwa naszego kraju, a doskonalenie Wojska Polskiego i modernizacja struktur, na wzór obowiązujący w armiach sojuszu, nabrały tempa. Marynarkę Wojenną wzmocniono m.in. poprzez fregaty rakietowe z USA typu Oliver Hazard Perry, najpierw ORP „Gen. K. Pułaski” w 2000 r., a dwa lata później ORP „Gen. T. Kościuszko”. Polska okazała się aktywnym członkiem sojuszu, a armia zyskała nowe kompetencje i doświadczenia, w tym możliwość uczestnictwa w wielu szkoleniach i misjach zagranicznych, również u boku USA.
W 2024 roku Polska świętuje 25-lecie przystąpienia do NATO w trudnym momencie rosyjskiej agresji na Ukrainę, co przypomina, jak ważne jest bezpieczeństwo naszego kraju i pokój na świecie.
Dlatego, z okazji 25-lecia obecności w NATO i 25. lat ORP „Gen. K. Pułaski” pod polską banderą, zapraszam Państwa na wystawę czasową w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, na której głównym bohaterem będzie jeden z najsłynniejszych okrętów Marynarki Wojennej RP – fregata rakietowa ORP „Gen. K. Pułaski”, z numerem burtowym 272. Ekspozycja przypomina, jak ważne było przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego, ale przede wszystkim pokazuje wspaniały przykład służby załogi „Pułaskiego” na rzecz bezpieczeństwa Ojczyzny. W ciągu ostatniego ćwierćwiecza udowodnili, że stanowią wizytówkę polskiej Marynarki Wojennej. Uczestniczyli w licznych ćwiczeniach, które nie ograniczały się jedynie do akwenu Morza Bałtyckiego. Współpracowali z wieloma jednostkami, w tym sojuszniczymi. Mają na swoim koncie udział m.in. w międzynarodowych manewrach: Joint Warrior, Northern Coasts, Baltops, Dynamic Mongoose czy Orca. Trzy razy wchodzili w skład jednej ze stałych morskich grup szybkiego reagowania NATO – SNMG1 (2006, 2008, 2019). Ciągle w gotowości, każdego dnia stają na wysokości zadania, zdobywają doświadczenie i wyszkolenie.
Okręt podarowany Polsce przez rząd USA nieprzypadkowo otrzymał imię gen. Kazimierza Pułaskiego. Jednostka stała się symbolem wojskowej współpracy między Polską a USA, ale również żywym pomnikiem polsko-amerykańskiego bohatera, którego popularyzuje na całym świecie. Nadanie imienia fregacie było powodem nawiązania współpracy Marynarki Wojennej, a następnie dowództwa okrętu z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. Na chrzcie „Pułaskiego” w Gdyni w 2000 r. pojawiła się delegacja Warki, na czele z władzami samorządowymi, z przedstawicielami muzeum, Publicznej Szkoły Podstawowej im. Kazimierza Pułaskiego w Warce i Browaru Warka. Okręt i wareckie muzeum połączył patron. Owocem tej współpracy są wzajemne wizyty na uroczystościach i wydarzeniach, ale przede wszystkim edukacja młodzieży. Od 2006 roku ORP „Gen. K. Pułaski” i muzeum organizują wspólnie Konkurs historyczno-marynistyczny „Dwa oblicza Pułaskiego” dla uczniów szkół średnich z województwa mazowieckiego. Z biegiem lat konkurs zyskał dużą rangę, przyciąga młodzież z terenu całego Mazowsza, a nawet jeden z laureatów ukończył studia w Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni i jako oficer w stopniu podporucznika marynarki podjął służbę w strukturach 3. Flotylli Okrętów.
Wieloletnia współpraca zespołu muzeum i marynarzy umożliwia młodzieży z centralnej Polski wizyty na okręcie, przyczynia się do popularyzacji wspólnego patrona i przypominania jak ważne jest bezpieczeństwo kraju.
Wystawa „PUŁASKI 272. 25 lat Polski w NATO” prezentuje fotografie okrętu i załogi podczas służby, na wielu morzach świata. Dzięki uprzejmości dowództwa możemy eksponować również wiele oryginalnych obiektów i pamiątek z fregaty. Wierzymy, że pozwoli to zwiedzającym przenieść się myślami na pokład okrętu, a nawet na szerokie wody morza.
Dziś „PUŁASKI 272” współdziała z najlepszymi jednostkami państw Sojuszu Północnoatlantyckiego, co pozwala załodze zdobywać bogate doświadczenie i pokazuje zaangażowanie Marynarki Wojennej RP w kluczowe działania sojusznicze.
Gratuluję Dowódcy i Załodze ORP „Gen. K. Pułaski” 25. lat w NATO. Dziękuję za wieloletnią współpracę wszystkim Dowódcom fregaty oraz Członkom Załogi, których spotkaliśmy w naszej pracy. Nie byłoby tej wystawy, gdyby nie wzajemne kontakty. Słowa szczególnych podziękowań kieruję do obecnego Dowódcy kmdr. por. Tomasza Teległowa za zaufanie, wypożyczenie obiektów i wszelką pomoc. Dziękuję ppor. mar. Bartoszowi Polakowi - koordynatorowi prac nad wystawą ze strony okrętu, a także kmdr. ppor. Arkadiuszowi Frączowi - wykładowcy Akademii Marynarki Wojennej, byłemu mechanikowi fregaty, fotografikom pracującym dla Marynarki Wojennej, w szczególności: Marianowi Kluczyńskiemu, Piotrowi Leoniakowi, Michałowi Pietrzakowi, którzy użyczyli praw do zdjęć i byli tak bardzo pomocni. Pochwała należy się wszystkim, którzy pracowali nad wystawą, a nade wszystko Kuratorowi Karolowi Kucharskiemu za pomysł, założenia scenariuszowe i determinację oraz całemu Zespołowi Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce.
Wszystkim Zwiedzającym życzę samych dobrych wrażeń, a zrealizowana wystawa niech będzie wyrazem naszego uznania i podziękowania dla ORP „Gen. K. Pułaski” za nieustającą gotowość, służbę dla Polski i naszego bezpieczeństwa.
Iwona Stefaniak
Dyrektor Muzeum im. K. Pułaskiego w Warce
Kuratorzy wystawy: Iwona Stefaniak, Karol Kucharski
Teksty: Karol Kucharski
Redakcja: Iwona Stefaniak
Koordynator ze strony ORP „Gen. K. Pułaski”: ppor. mar. Bartosz Polak
Konsultacje:
kmdr por. Tomasz Teległów, kmdr por. rez. Paweł Werner,
kmdr ppor. Arkadiusz Frącz, ppor. mar. Bartosz Polak
Tłumaczenie: Joanna Łukasiak-Hołysz
Współpraca administracyjna, organizacyjna i techniczna:
Iwona Jagiełło-Mogielska, Marzena Kądrowska-Grochal, Aleksandra Wiąckiewicz,
Anna Trzaska, Janusz Kreczmański, Piotr Kupnicki, Krzysztof Perzyna,
Konrad Brynda, Marek Rokita, Dariusz Kaczmarek
Projekt scenografii wystawy, identyfikacja wizualna:
Kamila Schinwelska, Marcin Gwiazdowski / Elipsy
Aranżacja, produkcja wystawy:
Alena Trafimava / Artmontage
Dźwięk i muzyka na wystawie:
Kuba Szydło
Na wystawie wykorzystano fotografie:
Rafała Donicy, Mariana Kluczyńskiego, st. chor. szt. mar. Piotra Leoniaka, kpt. pil. Macieja Mieszkowskiego,
bsm. Michała Pietrzaka, kpt. mar. Damiana Przybysza oraz z archiwum: ORP „Gen. K. Pułaski”,
Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, East News, Polskiej Agencji Prasowej,
U.S. Naval History and Heritage Command, Muzeum Miasta Gdyni
oraz ze zbiorów prywatnych Jerzego Drzemczewskiego.
Obiekty eksponowane na wystawie ze zbiorów:
Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, ORP „Gen. K. Pułaski”
oraz ze zbiorów prywatnych kmdr. por. Tomasza Teległowa i kmdr. ppor. Kamila Borsuka.
Organizator: Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce
Partner: ORP „Gen. K Pułaski”
Patronat honorowy:
Minister Obrony Narodowej – Władysław Kosiniak-Kamysz
Marszałek Województwa Mazowieckiego
Starosta Grójecki
Burmistrz Warki
Patronat medialny:
Wystawę dofinansowano ze środków
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Powiatu Grójeckiego.
Plakat