Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce przy współpracy z Muzeum Historii Polski zaprasza na wyjątkową wystawę czasową. Tym razem będzie to pokaz jednego obrazu.
Dzieło, które zaprezentujemy, należy do cyklu wielkoformatowych płócien przedstawiających sceny z dziejów Polski, które były eksponowane w Sali Honorowej Pawilonu Polskiego na Wystawie Światowej w Nowym Jorku, otwartej w 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej obrazy pozostały w USA. O wielkim powrocie dzieł Łukaszowców, po prawie 84 latach, usłyszała cała Polska w 2022 roku. Jeden z nich będzie można oglądać w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, tylko przez dwa tygodnie, od 6 do 23 kwietnia.
Cykl siedmiu obrazów ukazujący dzieje Polski został namalowany w 1938 roku w Kazimierzu nad Wisłą przez 11 artystów, którzy należeli do grupy Bractwo Świętego Łukasza i dlatego zwano ich potocznie Łukaszowcami. Byli to: Bolesław Cybis, Bernard Frydrysiak, Jan Gotard, Aleksander Jędrzejewski, Eliasz Kanarek, Jeremi Kubicki, Antoni Michalak, Stefan Płużański, Janusz Podoski, Tadeusz Pruszkowski, Jan Zamoyski.
Pawilon Polski na Wystawie Światowej w Nowym Jorku uroczyście otwarto 3 maja 1939 roku. Jego program miał podkreślać, że Polska ma długą historię państwową, bogate tradycje demokracji i tolerancji, a przez wieki odgrywała ważną rolę w Europie. Ekspozycja miała pokazać również osiągnięcia II Rzeczypospolitej i jej nowoczesność. Kluczową rolę w historycznej części owej narracji odgrywały obrazy Łukaszowców, zawieszone w Sali Honorowej.
Wybuch II wojny światowej uniemożliwił dalsze finansowanie Pawilonu Polskiego z funduszy rządowych. Po zamknięciu wystawy i likwidacji pawilonu, pod koniec 1940 roku, jego komisarz generalny Stefan Ropp sprzedał część obiektów, żeby uregulować zobowiązania finansowe. Obrazy Łukaszowców ostatecznie przekazał jezuickiej uczelni Le Moyne College w Syracuse, w stanie Nowy Jork, gdzie pracował jako wykładowca. Od tego czasu prezentowano je w budynku tamtejszej biblioteki.
Wieloletnie działania polskich władz państwowych, dyplomatów, przedstawicieli Polonii na rzecz powrotu obiektów z Le Moyne College do Polski zostały uwieńczone sukcesem w 2022 roku. Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historii Polski, a także przedstawiciela Polonii Petera Obsta - jedenaście dzieł stało się własnością Skarbu Państwa. Docelowo wszystkie znajdą się na ekspozycji stałej w nowym budynku Muzeum Historii Polski na Cytadeli warszawskiej.
Dzięki dobrej współpracy z Dyrekcją Muzeum Historii Polski oraz Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, do Warki przyjedzie obraz „Konstytucja 3 Maja. Rok 1794”.
Obok obrazu będzie można zobaczyć jeden z pierwodruków Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku, ze zbiorów Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Na ekspozycji zostanie przybliżona również historia grupy artystycznej Bractwo Świętego Łukasza oraz Polskiego Pawilonu na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku.
Wernisaż odbędzie się 6 kwietnia o godz. 12.00.
Wystawę będzie można zwiedzać do 23 kwietnia, od wtorku do niedzieli,
także w drugi dzień świąt - Poniedziałek Wielkanocny. Zapraszamy.
ŁUKASZOWCY. Pokaz jednego obrazu.
6 – 23 kwietnia 2023 roku
Organizator:
Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce
Partner: Muzeum Historii Polski
Kurator wystawy
Iwona Stefaniak
Współpraca:
Karol Kucharski, Janusz Kreczmański
Projekt i aranżacja wystawy:
Kaja Nosal, dr Anna Wręga ONTO studio
Autorstwo tekstów:
Muzeum Historii Polski: dr Monika Matwiejczuk, Konrad Pyzel
Przekład na język angielski
Richard Bialy, Aleksandra Paszkowska, Joanna Łukasiak Hołysz
Dzieło sztuki pt. Konstytucja 3 Maja, 1791 przedstawione na niniejszej wystawie znajduje się w zbiorach Muzeum Historii Polski w Warszawie, które przekazuje wyrazy wdzięczności Le Moyne College w Syracuse w stanie Nowy Jork oraz Stefanowi de Roppowi, byłemu Komisarzowi Generalnemu Polskiego Pawilonu na nowojorskiej Wystawie Światowej, za sprawowanie nad nim opieki i jego wieloletnią pieczołowitą konserwację.
The work of art entitled The 3rd of May Constitution, 1791 presented here is in the collection of the Polish History Museum in Warsaw, which expresses its gratitude to Le Moyne College, Syracuse, NY and Stefan de Ropp, former Commissioner General of the Polish Pavilion of the New York World's Fair, for their stewardship and careful preservation of this work of art over the course of many years.