Oto dni krwi i chwały: reduta Ordona i rakietnicy Królestwa Polskiego

Oto dni krwi i chwały: reduta Ordona i rakietnicy Królestwa Polskiego to wystawa przygotowana przez pracowników Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Jej bohaterowie – rakietnicy – byli formacją elitarną i nowatorską. Ich siedzibą była Warka. Wystawę można oglądać do 31 stycznia 2019 r.

Pierwsza część ekspozycji prezentuje zagadnienia związane z początkiem rakietnictwa polskiego, wykorzystywanego do działań zbrojnych w 1 poł. XIX w. Ukazano na niej sylwetki najważniejszych postaci związanych z tą dziedziną artylerii, warsztat, w którym produkowano rakiety, rekonstrukcje XIX-wiecznych pocisków.

Druga część wystawy opowiada historię walk na reducie Ordona w trakcie bitwy o Warszawę 6 września 1831 r. Dzięki badaniom Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie można dziś odtworzyć przebieg tego starcia. Obiekty prezentowane na ekspozycji ukazują militaria i przedmioty osobiste poległych żołnierzy. Zaprezentowana jest również sylwetka bohatera wspomnianej batalii Konstantego Juliana Ordona. Na ekspozycji pokazane zostały także eksponaty pozyskane w wyniku współpracy z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

W latach 1823–1830 w Warce stacjonowały dwie półkompanie rakietników: konnych i pieszych. Utrzymanie jednostek stanowiło duży wysiłek dla mieszkańców. Jednak obecność rakietników ożywiła gospodarczo Warkę. Miasto wizytowały osobistości wojskowe: Maurycy Hauke, Wincenty Krasiński, Piotr Karol Franciszek Bontemps i inni. Na ulicach rozlegała się muzyka ośmioosobowej orkiestry dętej rakietników. Wielu ze stacjonujących żołnierzy założyło tu rodziny. Wareccy rakietnicy wzięli udział w powstaniu listopadowym walcząc m.in. w bitwie pod Olszynką Grochowską.

Formacje rakietników upowszechniły się w Europie na początku XIX w. za sprawą Brytyjczyków. Polskim prekursorem badań nad nową bronią był sam Józef Bem. Oznacza to, że polska myśl wojskowa – pomimo zaborów – nie tylko śledziła nowinki techniczne, ale aktywnie włączała się w ich rozwój. Rakietnicy byli pewnego rodzaju „mobilną artylerią”. Dzięki nowej broni mogli wspierać inne oddziały w niemal każdym miejscu pola bitwy. Po upadku powstania listopadowego polskie wojsko nie posiadało formacji rakietowych aż do II wojny światowej.

Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających w sali wystaw czasowych Centrum Edukacyjno-Muzealnego między 11 października 2018 r. a 31 stycznia 2019 r.

 Wystawa przygotowana przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Scenariusz: Jacek Borkowski

Realizacja wystawy: Zespół Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie

Kurator wystawy: Jacek Borkowski

Komisarz techniczny: Sebastian Pietrzak

Projekt graficzny i teksty plansz:

Lidia Kobylińska

Ewelina Więcek

Witold Migal

Wojciech Borkowski

Tomasz Kordala

Zbigniew Miecznikowski

Na wystawie wykorzystano kopie i repliki oryginalnych przedmiotów odkrytych podczas badań Państwowego Muzeum Archeologicznego na reducie Ordona oraz dokumentów pochodzących ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Fot. M. Kordas