ŻEGNAMY ANDRZEJA GUTA (1950-2023)

7 kwietnia 2023 roku, w Wielki Piątek zakończył swoją ziemską drogę Ś.P. ANDRZEJ GUT – społecznik, poeta, pieśniarz, kompozytor, regionalista, działacz solidarnościowy, samorządowiec.

Pozostanie w naszej pamięci jako wielki miłośnik Warki, patriota, pasjonat muzyki, gorliwy katolik, prawy i dobry człowiek. Jego postać pozostawia trwały ślad na kulturalno-patriotycznej mapie Warki ostatnich 50 lat.

◼️Andrzej Gut urodził się 19 maja 1950 roku w Warce. Z wykształcenia był technikiem mechanikiem. Od wczesnych lat młodości kochał śpiew i muzykę, do której zamiłowanie czerpał z tradycji rodzinnych. Jego dziadek śpiewał w chórze parafialnym, a ojciec grał w orkiestrze dętej. Zainteresowania muzyczne zaczął rozwijać w latach szkolnych, udzielał się w zespole muzyki młodzieżowej „Szafrany”, z którym związany był od początku lat osiemdziesiątych. Działał też w młodzieżowym zespole orkiestry dętej, istniejącej przy Fabryce Urządzeń Mechanicznych w Warce (II poł. lat sześćdziesiątych). Na początku lat siedemdziesiątych grał z zespołem muzykę sakralną podczas młodzieżowych Mszy św. oraz innych uroczystości kościelnych. W 1980 roku rozpoczął działalność społeczno-polityczną w NSZZ „Solidarność”, która trwała prawie przez całe Jego życie. Był zaangażowany w Zarządzie Regionu NSZZ „S” Ziemia Radomska, przewodniczącym Terenowego Zespołu Koordynacyjnego Akcji Wyborczej „Solidarność” w Warce. Uczestniczył w zjazdach, spotkaniach, manifestacjach, pielgrzymkach do sanktuariów, w których często również koncertował. W latach 1994-1998 był radnym miasta i gminy Warka, a w latach 1998-2002, 2006-2010 radnym powiatu grójeckiego. Od roku 2004 pełnił funkcję prezesa Klubu Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego Powiatu Grójeckiego.

◼️W 1991 roku przy Domu Kultury w Warce wraz z uzdolnionymi przyjaciółmi założył Kabaret Dziekanka, z którym związany był do 1995 roku, pisząc muzykę, teksty i biorąc udział w przedstawieniach. Przygotowywał programy z własną muzyką do wierszy Ks. Pawła Heintscha, Mariana Hemara, Haliny Konopackiej. Opracowywał okolicznościowe i rocznicowe występy. Stworzył wiele piosenek o Warce. Kabaret Dziekanka zaistniał w historii miasta, ciesząc się dużą popularnością jego mieszkańców.

◼️Kiedy przy parafii św. Mikołaja w Warce tworzyła się Akcja Katolicka w 1995 roku, Andrzej Gut założył i prowadził sekcję kulturalną, pracował z młodzieżą, tworzył zespół Anima. Dzięki niemu powstały opracowania literacko-muzyczne, m.in. o wartościach religijnych i patriotycznych.

◼️W 1999 roku zredagował i opublikował śpiewnik pt. „Rodzinnemu miastu” z własną muzyka do wierszy ks. Pawła Heintscha. W 2001 roku zredagował i publikował „Sentymenty Kabaretu Dziekańska” - śpiewnik 60 piosenek z własną muzyką do tekstów: Mariana Hemara, ks. Pawła Heintscha, Haliny Konopackiej, Andrzeja Kulika, Małgorzaty Okraj, Andrzeja Guta, Mariana Podymniaka, Jacka Okonia i Wojciecha Koca. W 2002 roku zredagował i wydał album pt. „Warka - historia dzisiaj i jutro”, który zadedykował „Pamięci wybitnym postaciom Ziemi Wareckiej”. Zafascynowany postacią rzeźbiarza Jerzego Machaja (artysty tworzącego sztukę sakralną, urodzonego w Warce), opracował i zredagował razem z żoną Marią książkę pt. „Jerzy Machaj - Artysta od krzyży”. Był również inicjatorem ufundowania tablicy upamiętniającej Jerzego Machaja w kościele św. Mikołaja w Warce. W 1998 roku zainicjował wykonanie epitafium na frontonie kościoła Matki Bożej Szkaplerznej w Warce, na cześć ks. Jerzego Popiełuszki – błogosławionego, męczennika kościoła katolickiego.

◼️Z okazji 150. rocznicy powrotu Piotra Wysockiego do Warki, w 2007 roku wraz z małżonką Marią zainicjował budowę pomnika Bohatera Nocy Listopadowej w Warce. Przewodniczył następnie Komitetowi Budowy Pomnika Piotra Wysockiego w Warce i angażował się całym sobą w uroczystość odsłonięcia monumentu. Jednocześnie ciągle organizował koncerty, płyty, porządkował swoje domowe archiwum materiałów o „Solidarności”. Wszystko po to, aby „ocalić od zapomnienia”, pozostawić potomnym.

◼️W 2009 wraz z żoną opracowali książkę „Solidarność. Warka 1980-2005. Fakty i wydarzenia”, którą udało się wydać przy współpracy z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego i wsparciu finansowym Starostwa Powiatowego w Grójcu. Niewiele minęło czasu i zaangażował się w kolejny, ważny dla lokalnej społeczności projekt – utworzenie Społecznego Komitetu im. ks. Marcelego Ciemniewskiego na Rzecz Odnowy Zabytkowych Nagrobków na Wareckim Starym Cmentarzu. Przez 11 lat przewodniczył Komitetowi, współpracując Dworkiem na Długiej i innymi członkami, organizował kwesty na wareckich cmentarzach na rzecz ratowania zniszczonych starych grobów.

◼️Choć nie sposób wspomnieć wszystkich zasług Andrzeja Guta, nie można pominąć Jego wielkiego zaangażowania i pracy w Komitecie Koronacyjnym Obrazu Matki Bożej Szkaplerznej w Warce, który działał w latach 2017-2018, doprowadzając do koronacji w dniu 20 maja 2018 roku, w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. W komitecie pełnił funkcję sekretarza, nie szczędząc tak cenionego dziś czasu prywatnego.
Również w roku obchodów 100-lecia niepodległości Polski postanowił uwiecznić w książce 100 zasłużonych mieszkańców Warki, pochowanych na starym wareckim cmentarzu. W 2019 roku ukazała się publikacja Andrzeja Guta „Żyli wśród nas”. Przy wsparciu wielu partnerów instytucjonalnych, pomocy wydawniczej Gminnej Instytucji Kultury Dworek na Długiej, życzliwych osób – dokonał niemożliwego, opisał 100 mieszkańców Warki, którzy trwale wpisali się w krajobraz miasta. Pokłosiem tego opracowania stała się kolejna książka, tym razem rodzinna kronika, wydana w 2022 roku pt. „Rodzina Lisowskich. Ocalić od zapomnienia”, przy współpracy z Wojciechem Lisowskim.

◼️Ś. P. Andrzej Gut od wielu lat współpracował z Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. To tu wielokrotnie koncertował z zespołem Anima, z Bogdanem Sabałą, Markiem Wawro, z kolegami z zespołu Szafrany. W murach pałacu w Winiarach, w 2005 roku odbył się Benefis Andrzeja Guta z okazji 40-lecia pracy twórczej. Tu organizowaliśmy promocje Jego książek, czy wieczór poświęcony pamięci księdza poety Pawła Heintscha. W muzeum odbywały się Jego wystawy o „Solidarności”. 22 października 2016 roku w Centrum Edukacyjno-Muzealnym miał miejsce niezwykły koncert. Po 50. latach od założenia wareckiego zespołu Szafrany, grupa przyjaciół, a zarazem członków zespołu, postanowiła ponownie stanąć razem na scenie i przypomnieć publiczności muzykę sprzed lat. Inicjatorem spotkania był oczywiście Andrzej Gut, który w pierwszej części jubileuszowego wieczoru przypomniał historię zespołu, posługując się prezentacją multimedialną. Wywoływała ona nie tylko gromkie brawa i uśmiechy, ale również wzruszyła wielu.

◼️Do Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce przekazał swoje prywatne zbiory, do których należą przede wszystkim materiały na temat działań NSZZ „Solidarność” Ziemia Warecka, w tym plakaty, afisze, transparenty, protokoły z zebrań, ulotek, prasy podziemnej, fotografii.

◼️Jak wspomina jeden z Jego bliskich kolegów - Andrzej Gut „przeżył życie pięknie”. Pomimo wielu przeciwności losu, zmagania się z chorobą, także chwil samotności, zawsze był człowiekiem życzliwym innym i dobrego serca. Miał dużo dystansu do siebie, optymizm i poczucie humoru. Kiedy zapraszał gości na swój benefis w muzeum, zacytował w treści zaproszenia Mariana Hemara: „Bo wino będzie, a nas nie będzie już. Więc próżno trap się tym i gryź. Zadzwoni śmiech w piosence, a nas nie będzie więcej. O, najpiękniejsze słowo - dziś”. Muzyka i poezja stanowiły ważną część Jego życia.

◼️Dlatego dziś żegnamy Andrzeja Guta fragmentem Jego piosenki:

„Bo żyje się tylko chwilę,
Jaką dał nam czas.
Choć w marzeniach ukryły się chwile,
Niepokoju i różnych szans,
Każdy wieczór może być inny,
Każda inna może być noc.
Nie bądź więc melancholijny,
Melancholia kołysze jak wiatr
I wycisza nam serca do końca.
Ta melancholia – ach melancholia!
(…)
Umieć śmiać się przez łzy, zapomnieć ponure sny,
I radośnie znosić każdą chwilę dnia.
Miłość z winem pić, po szampańsku z każdym żyć –
Niech dewizą będzie nadchodzących dni.
Bo żyje się tylko chwilę…”

Dziękujemy Panie Andrzeju za wszystkie piękne spotkania, za wspaniały przykład wytrwałości, ciągłego dążenia do postawionych celów. Odpoczywaj w Pokoju Wiecznym. Cześć Twojej Pamięci.

Szczere wyrazy współczucia kierujemy do Rodziny Zmarłego, w szczególności Małżonki Marii, Synów Mikołaja i Maksymiliana, wszystkich Bliskich oraz Przyjaciół.

Dyrektor Iwona Stefaniak
i Pracownicy Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce