ŻEGNAMY DR. LEONA NAWROCKIEGO (1929-2021)

10 grudnia 2021 r. odszedł na wieczną wartę dr Leon Nawrocki – Sybirak, zasłużony nauczyciel historii Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Wysockiego w Warce, historyk regionalista, jeden z założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Warki, autor książek: „Szkolnictwo, oświata, nauczyciele regionu grójeckiego w latach 1917-1945”, „Rosja jaką przeżyłem. Reminiscencje z pobytu w ZSRR w latach 1939-1948”, innych opracowań i artykułów z zakresu historii Warki i regionu.

Leon Nawrocki urodził 20 stycznia 1929 r. w osadzie Hulicze, gmina Lachowicze, powiat Baranowicze, województwo nowogródzkie (przedwojenne polskie Kresy Wschodnie, obecnie Białoruś). Nie miał łatwego dzieciństwa. Ojciec - Marian urodził się w 1896 r. i podobnie jak dziadkowie Leona, żyli w Częstochowie. Mama Stanisława Kornacka, pochodziła z Krasnystawia, woj. lubelskie. W okresie działań wojennych I wojny światowej ojciec został aresztowany i zesłany na Syberię. Po wielu perypetiach wojennych, znalazł się we Francji w wojskach gen. J. Hallera, a następnie brał udział w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Wraz z 23 tys. kombatantów otrzymał 17 ha ziemi na Kresach Wschodnich w osadzie Hulicze, powiat Baranowicze. Po napaści sowieckiej na Polskę w 1939 r., Marian Nawrocki został aresztowany przez władze NKWD. Wrócił do Polski dopiero po dziewięciu latach, po ciężkich przeżyciach. 5 lutego 1940 r. rodzina Nawrockich została wywieziona w bydlęcych wagonach na Syberię - matka Stanisława wraz z 11-letnim Leonem i czwórką pozostałych dzieci (Lucyna - lat 12. Anielą - lat 7, Janiną - lat 5 i Andrzejem - 1 roczek). Powrócili do Polski po siedmiu latach straszliwych przeżyć, w październiku 1946 r. i zamieszkali w Sulęcinie. Tam Leon Nawrocki ukończył szkołę średnią. Zawsze pasjonowała go historią, dlatego zrealizował studia na wydziale historii Wyższych Szkół Pedagogicznych w Gdańsku i Krakowie.

W 1953 r. rozpoczął pracę nauczyciela historii w Liceum Ogólnokształcącym w Białogardzie, gdzie pracował przez siedem kolejnych lat. Od 1 września 1960 r. przez 26 lat (do 1986 r.) był nauczycielem w Liceum Ogólnokształcącym im. Piotra Wysockiego w Warce. W latach 1979 – 1986 pełnił funkcję Inspektora Oświaty i Wychowania w Warce. Równocześnie uczył historii w wareckim liceum. Po przejściu na emeryturę pracował w szkole jeszcze przez dwa lata, w niepełnym wymiarze godzin.
Wśród grona pedagogicznego i społeczności szkolonej dał się poznać jako bardzo sumienny, solidny i zaangażowany nauczyciel, z ogromną wiedzą merytoryczną i metodyczną,. Zarówno siebie jak i uczniom zawsze stawiał wysoko poprzeczkę. Zorganizował pracownię historyczną. Był jednym z pomysłodawców i współorganizatorów oraz opiekunem Szkolnej Izby Pamięci. Prowadził historyczne koło zainteresowań. Członkowie koła przeprowadzili badania i zebrali materiały dotyczące zbrodni popełnionych przez hitlerowskich okupantów na pograniczu Warki i gminy Grabów nad Pilicą. Zebrane materiały posłużyły do wystawienia pomnika ofiar niemieckich zbrodni na trasie Warka - Grabów nad Pilicą. W gronie wychowanków dr. Leona Nawrockiego jest wielu absolwentów historii - dzisiaj pracowników naukowych lub nauczycieli historii. Przygotował i obronił pracę doktorską dot. historii oświaty regionu grójeckiego w latach 1918 -1945.
Drukiem ukazały się jego następujące opracowania: „Ruch oporu w powiecie grójeckim w latach okupacji hitlerowskiej”, w „Dzieje Warki 1321 - 1971”, Warszawa 1975; „Szkolnictwo i nauczyciele regionu grójeckiego w latach 1917 -1922, zeszyty IKN w Warszawie cz. I i II, 1978. „Szkolnictwo i oświata w powiecie grójeckim 1939 -1945, w: „Z lat wojny i okupacji”, Warszawa 1970, „Szkolnictwo, oświata, nauczyciele regionu grójeckiego w latach 1917 -1945”, Kielce-Grójec 2005.
Leon Nawrocki pisał m.in. o historii szkolnictwa na przestrzeni wieków w Warce i regionie, o niemieckich osiedleńcach, o ludności żydowskiej w Warce i regionie grójeckim. W latach 1997 – 2004 regularnie publikował materiały w „Echu Warki”. Był zaangażowany w organizację ważnych sesji naukowych i popularno-naukowych, na których wygłaszał referaty, m.in. z okazji 650-lecia Warki, 200 -lecia Komisji Edukacji Narodowej czy 95. rocznicy Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Za całokształt działalności dydaktycznej i społecznej dr Leon Nawrocki odznaczony został między innymi: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego. Był czterokrotnie wyróżniany Nagrodami Ministra Oświaty i Wychowania, oraz czterokrotnie nagrodą Kuratora Oświaty i Wychowania. Od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał „Krzyż Zesłańców Sybiru”.

Żegnamy zasłużonego historyka, nauczyciela i pedagoga, społecznika i miłośnika Warki, Człowieka o wielkiej kulturze i dobrym sercu. Cześć Jego Pamięci.

Małżonce i Córce Ś. P. Leona Nawrockiego, Rodzinie oraz Bliskim składamy szczere kondolencje.

Iwona Stefaniak
dyrektor Muzeum wraz z Zespołem

Msza św. pogrzebowa i ostatnie pożegnanie Leona Nawrockiego odbędzie się 16 grudnia (czwartek) o godz. 14.00 w kościele Matki Bożej Szkaplerznej w Warce.

Opr. na podstawie:
L. Nawrocki, Rosja jaką przeżyłem. Reministencje z pobytu w ZSRR w latach 1939-1948, Warka 2004
T. Kulawik, Leon Nawrocki uczeń i nauczyciel historii, „Nowe Echo Warki”, nr 10/2015
L. Nawrocki, w: Słownik wiedzy o grójeckim, Z. XIV