Narodowe Święto Niepodległości

„My Polacy mamy prawo do bytu samodzielnego, narodowego, i uważamy za swój święty obowiązek dążyć do osiągnięcia niepodległości politycznej naszej Ojczyzny” - Marian Stenczyński, Prezes Związku Narodowego Polskiego 1910 r.

11 listopada jak co roku staje się okazją do pochylenia nad losami polskiego narodu. Koniec XVIII w. przyniósł upadek Rzeczpospolitej. Nikt wówczas nie zdawał sobie sprawy, że Polacy nie będą mieli własnego państwa przez ponad sto lat. Wydawało się, że zabory to tylko stan tymczasowy. Polacy zresztą nigdy nie pogodzili się z zaistniałą sytuacją i nigdy nie zarzucili myśli o niepodległości. Kolejne zrywy powstańcze, pomimo iż zakończone klęskami, na nowo rozbudzały w nich nadzieję. Ofiara krwi żołnierskiej, ale również codzienna walka o zachowanie tożsamości narodowej przez kolejne pokolenia, pozwoliły na przetrwanie zaborów. Nie do przecenienia jest tutaj rola domu rodzinnego, w którym dbano o zachowanie polskiej kultury i języka, kultywowano polskie tradycje, obchodzono ważne rocznice. To matki były pierwszymi nauczycielkami historii. To od nich dzieci dowiadywały się o losach swojego państwa i narodu. Przez ponad sto lat podejmowano różne inicjatywy wierząc, że doprowadzą one do odzyskania przez Ojczyznę niepodległości. Powstania zakończone klęskami powodowały represje wobec narodu, a te z kolei prowadziły z jednej strony do zniechęcenia wobec walki zbrojnej, a z drugiej strony budziły chęć odwetu. Prześladowania po powstaniu listopadowym doprowadziły do masowej emigracji zarówno uczestników walki jak i elit intelektualnych zagrożonych represjami. Tzw. noc paskiewiczowska sprawiła, że dopiero następne pokolenie zdecydowało się podjąć walkę zbrojną. Po klęsce powstania styczniowego część Polaków uznała, że dalsze zrywy zbrojne nie mają szans powodzenia dopóki nie dojdzie do konfliktu z zaborcami, tymczasem należy skupić się na pracy zgodnie z założeniami pozytywizmu, starać się wykorzystać możliwości jakie dają systemy prawne państw zaborczych i czekać na dogodną sytuację międzynarodową. Niepodległości nikt nam nie podarował. To działania Polaków na różnych frontach, ich determinacja i wreszcie przelana krew doprowadziły do odrodzenia państwa polskiego.

W kraju i poza jego granicami powstawały różne organizacje, które snuły plany i podejmowały inicjatywy na rzecz Polski. Wymienić tu można chociażby Związek Narodowy Polski w Stanach Zjednoczonych, Ligę Polską utworzoną w Szwajcarii, działającą na ziemiach polskich i na emigracji, czy Związek Walki Czynnej utworzony we Lwowie.

Duży wpływ na działania niepodległościowe miała emigracja zwana „czwartą dzielnicą”. Jedną z osób, która niestrudzenie działała na tym polu był Ignacy Jan Paderewski. „Myśl o Polsce wielkiej i silnej, wolnej i niepodległej była i jest treścią mego istnienia, urzeczywistnienie jej było i jest jedynym celem mego życia” - Ignacy Jan Paderewski.

Dzięki swej popularności mistrz Paderewski miał możliwość wpłynąć na los Polski. To za jego przyczyną prezydent Wilson zawarł w swoim orędziu punkt mówiący o konieczności stworzenia niepodległego państwa polskiego. I wreszcie nadeszła wolność. Symbolicznie za datę odzyskania niepodległości uznaje się dzień 11.11.1918 r. kiedy to zakończyły się działania na frontach I wojny światowej a w Warszawie Rada Regencyjna przekazała dowództwo nad wojskiem Józefowi Piłsudskiemu.

Tak ten dzień opisuje Jędrzej Morawiecki:

„Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze!”
Tej radości nie umniejszał fakt, że Polskę trzeba było zbudować od nowa zaczynając od granic, poprzez ustrój, system prawny i ekonomiczny. Mimo ogromnej biedy trzeba było stworzyć warunki do rozwoju nowoczesnego społeczeństwa. Pomimo problemów cud się ziścił. Powstała wolna i niepodległa!