Od 17 grudnia zapraszamy Państwa na nową wystawę czasową. Tym razem przestrzenią ekspozycyjną stanie się odpowiednio zaaranżowana pałacowa biblioteka.
Zaprezentujemy kilkadziesiąt litografii wykonanych wg rysunków Napoleona Ordy (1807-1883), wszechstronnego artysty epoki romantyzmu. Człowieka, który praktykował komponowanie muzyki u boku Fryderyka Chopina, parał się działalnością pisarską, ale przede wszystkim odznaczał się talentem plastycznym.
Ekspozycja „Napoleon Orda. Ze zbiorów Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego” jest efektem finalnym szerszego zadania konserwatorsko-wystawienniczego. Jego pomysłodawcą jest Karol Kucharski - historyk naszego muzeum. W ramach niniejszego przedsięwzięcia muzeum podjęło się konserwacji, digitalizacji, oprawy i zabezpieczenia przeszło stu litografii wykonanych w 2 poł. XIX w., a następnie organizacji wystawy i pokazania Zwiedzającym efektów zrealizowanych prac.
Tak się składa, że decyzją Sejmu RP obchodzimy obecnie Rok Romantyzmu Polskiego. Wystawa wpisuje się zatem w to wydarzenie, a jednocześnie przypomina niezwykłe dzieło pochodzącego z terenów obecnej Białorusi syna polskiego szlachcica. Orda dokonał w ostatnich latach swojego życia rzeczy niebywałej: przemierzył rozległy obszar dawnej Rzeczypospolitej ze szkicownikiem, ołówkiem i farbami po to by zrysować wyjątkowe obiekty architektoniczne: dwory, pałace, zamki, kościoły i cerkwie.
Na kartach papieru uwieczniał Orda miejsca świadczące o bogatej historii utraconej na skutek rozbiorów ojczyzny. Jego pełną poświęcenia pracę można z powodzeniem nazwać misją, która miała znaczenie artystyczne i patriotyczne. W jej wyniku zachowało się do naszych czasów około 1000 wedut, a więc pejzaży z elementami architektury – ten rodzaj sztuki plastycznej Orda opanował bardzo dobrze.
Artysta za sprawą wedut postawił po sobie wyjątkową spuściznę nie tylko Polakom, ale i Ukraińcom, Białorusinom oraz Litwinom. Miejsca, które zrysował w wielu przypadkach już dziś nie istnieją. Tym bardziej zatem – zwłaszcza historycy i znawcy sztuki – doceniają walor dokumentacyjny jego misji. Wydaje się, że już w chwili powstawania rysunków ich autor miał świadomość roli zadania jakiego się podjął. Część bowiem z wedut upowszechnił wydając własnym kosztem w formie litografii w publikacji „Album widoków historycznych Polski poświęcony Rodakom”. To właśnie karty z tego wydawnictwa, które od lat kolekcjonowało wareckie muzeum, zostaną zaprezentowane na wystawie. Nie będą to litografie przypadkowe. Z ponad 100 obiektów znajdujących się w zbiorach wareckiego Muzeum na wystawie zostanie zaprezentowane ponad 40 litografii przedstawiających miejsca z terenu Podola, Wołynia i Kijowszczyzny. Przez pryzmat ekspozycji spoglądamy zatem na wschód, w stronę Ukrainy, która obecnie doświadcza zbrojnej agresji Rosji. Wzrok Zwiedzającego padnie m.in. na ruiny zamku w Żwańcu, który był areną walk w okresie konfederacji barskiej; zobaczymy również klasztor w Horodyszczach, gdzie miejsce wiecznego spoczynku znalazł ksiądz Marek Jandołowicz – któremu utwór poświęcił sam Juliusz Słowacki; wśród prezentowanych litografii odnajdziemy również piękną rezydencję książęcej rodziny Sanguszków w Sławucie i wiele innych wyjątkowych miejsc, które odwołują się do polskiego dziedzictwa, ale i nawiązują m.in. do tradycji ruskiej na terenie obecnej Ukrainy.
Opisy obiektów ekspozycji wykonano nie tylko w języku polskim, ale i ukraińskim. Zostały one opracowane dzięki współpracy wareckiego muzeum z profesorkami charkowskich uniwersytetów – Oleną Bohdaszyną i Oleną Krawczenko. Wystawa rozszerza w ten sposób swój przekaz i pozwala ukazać historię zrysowanych przez Ordę obiektów również po jego śmierci.
Zapraszamy zatem do wareckiego muzeum na inspirującą wędrówkę przez historię śladem Napoleona Ordy.
Wernisaż wystawy „Napoleon Orda. Ze zbiorów Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego” odbędzie się 15 grudnia br. Ekspozycja czynna będzie dla Zwiedzających w Muzeum im. K. Pułaskiego w Warce od 17 grudnia 2022 r. do 14 maja 2023 r. (z przerwą świąteczno-noworoczną w terminie: 23 grudnia 2022 – 15 stycznia 2023).
Kurator wystawy: Karol Kucharski
Współpraca: Iwona Stefaniak
Opracowanie not:
prof. dr hab. ChNUP imіenia H. S. Skoworody Olena Bohdaszyna,
dr hab. prof. ChNUE imienia S. Kuznetsa Olena Krawczenko
Współpraca: Karol Kucharski, Marzena Pawłowska
Projekt i aranżacja wystawy:
Kaja Nosal, dr Anna Wręga / ONTO studio
Wykonanie wystawy: Ferwor
Konserwacja litografii:
Dariusz Subocz / Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki ARS VETA
Oprawa litografii:
Józef Tomczyk / Pracownia Artystyczno-Konserwatorska
Opieka administracyjno-techniczna:
Marzena Kądrowska-Grochal, Janusz Kreczmański, Sławomir Szewczyk, Anna Trzaska
Patronat honorowy:
Patronat medialny:
Zadanie „Napoleon Orda. Ze zbiorów Muzeum im. K. Pułaskiego w Warce”
dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.